Po‘ahā, 27 Iune, 2002

Ua hele pū aku nei māua i Biddy’s i ka pō nei, a nui ka leʻaleʻa o ka hoʻolohe ʻana i ka poʻe hoʻokani pila o Glen Colm Cille. ʻO Paddy ka inoa o ke alakaʻi o ka poʻe hoʻokani pila; he mea hoʻokani kikā ʻo ia, a ʻo ia wale nō ke kanaka hīmeni o ka poʻe e hoʻokani pila ana i ka pō nei. He mau mele ʻōlelo Pelekāne a ʻōlelo ʻAiliki kāna i hīmeni ai; ʻo nā mele ʻōlelo Pelekāne ka hapanui, akā, no ʻIlelani a me ko ʻIlelani nā mele. He kanaka ʻoluʻolu ʻo ia, a e hele mai ana ʻo ia i ke kula i kēia lā a ʻapōpō paha no ke aʻo ʻana mai iaʻu i ka hoʻokani bodrán, ʻo ia hoʻi, ka pahu hoʻokani o ka poʻe ʻAiliki. Ma ka wikiō wale nō kaʻu nānā mua ʻana i kekahi e hoʻokani ʻana i ia pahu.
I kēia lā ua aʻo mākou i ka pepeke painu me ka ʻaʻano, me ka hoʻomaʻamaʻa pū ʻana i nā analua a mākou i aʻo ai i kēia pule. ʻAʻole i nui nā huaʻōlelo hou a mākou i aʻo, koe wale nō nā ʻaʻano. Ua aʻo pū mākou no nā huaʻōlelo painu kūʻē lula (“irregular verbs”) ma ka ʻōlelo ʻAiliki, a paʻakikī maoli nō ka hana. ʻOkoʻa kēlā me kēia no ka wā i hala, ka wā e kū nei, a me ka wā e hiki mai ana, a pono e hoʻopaʻanaʻau ʻia kēlā me kēia; ʻaʻohe lauana e hahai ai.

ʻO ka “fada,” he mea ia e hoʻolōʻihi ana i ka woela, a me ka hoʻololi ʻana i ke kālele o ka puana ʻana ma ka ʻōlelo ʻAiliki. ʻO ka maʻamau, aia ke kālele ma ke kāpana mua o ka huaʻōlelo. Ma ka puana ʻana o kā māua kumu i kekahi mau huaʻōlelo, ʻaʻole au i lohe i ka puana ʻia o ka fada i kākau ʻia ma ka huaʻōlelo. Eia kekahi laʻana:

arán (palaoa)

Ma kā Etna puana ʻana, ua lohe aku nei au i ka fada; ʻaʻole i kālele ʻia ke kāpana ʻelua, a ʻaʻole i hoʻolōʻihi ʻia ka “a” ma ia kāpana kekahi. Kālele ʻia ke kāpana mua. Ma ka wā hoʻomalolo, ua hele aku nei au iā Etna no ka nīele ʻana aku no kaʻu i lohe ai. Wahi āna, ʻaʻole i ikaika loa ka puana ʻia o ka fada e ko ʻIlelani e noho ana ma ka ʻaoʻao ʻākau a me kēia wahi. Ma ʻIlelani Hema, puana ʻia nō ka fada me ke kālele kūpono ʻana. Ma kona wahi i hānau ʻia ai, ʻo Cork, puana ʻia nō. ʻAʻole ʻo ia i puana ma ka papa, no ka mea, aʻo kēia kula i ka palauahae o ke kalana ʻo Co. Donegal, no laila, pēlā ʻo ia e puana ai ma ka papa. I kekahi manawa, puana hewa ʻo ia e like me ka puana ʻana o ko Cork, akā, hoʻāʻo ʻo ia e hoʻopololei iā ia iho i mua o ka papa.

Ma ka papa o ka ʻauinalā, ua uhaele aku nei mākou i kahakai no ka nānā ʻana i nā pua, nā limu, a me nā pūpū o Glen Colm Cille. Loaʻa nō nā ʻopihi ʻAiliki, a me kekahi pūpū i ʻano like me ka pipipi; ua nui aʻe naʻe. ʻAʻole i ʻai ʻia e ko ʻaneʻi. ʻAʻohe lawaiʻa o kahakai, a wahi a Etna, ʻaʻole i nui a maikaʻi nā iʻa ma kahakai; pono nā lawaiʻa e hele i ke kai hohonu no ka lawaiʻa ʻana. ʻO ka lawaiʻa ka pāʻoihana nui o Killybegs, he kaona ma kahi kokoke i Glen Colm Cille (he 40 paha mile ka mamao), akā, ʻaʻole i nui nā lawaiʻa ma Glen Colm Cille. He mea nui ka hoʻokipa malihini a me ka hānai hipa ma ʻaneʻi.

Ma waena o ka papa o ke kakaiaka a me ka papa o ke ahiahi, ua hui pū au me Paddy no ke aʻo ʻana i ka hoʻokani bodhrán. Akamai loa ʻo Paddy i ka hoʻokani bodhrán, a he mau haʻawina hoʻomaʻamaʻa kāna i aʻo mai ai. Makemake ʻo ia e hoʻomaʻamaʻa au 1 hola o ka lā a hui hou māua i kēia hopenapule a i kēia pule aʻe paha. ʻAno paʻakikī nō ka hoʻokani ʻana, a ʻano ʻeha nō koʻu lima ma hope o ka hoʻokani ʻana no ka ʻelima wale nō minuke. ʻAʻole paha manaʻo ka poʻe lehulehu he paʻakikī ka hoʻokani ʻana ma ka nānā ʻana iā Paddy, akā, he paʻakikī maoli nō ka hoʻokani ʻana me ka pana ikaika.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back To Top